Oktyabrın 14-də Müasir İncəsənət Muzeyində rəssam Əli Həsənovun “Alibi” adlı fərdi sərgisi açılıb.
Rəssam bu sərgi layihəsi ilə yaradıcılığının keyfiyyətcə yeni mərhələsinə qədəm qoyub. Onun elə ilk əsərlərində zahirən təzadlı görünən, lakin inandırıcı obrazların iti çılğınlığı, incəsənətin janr və forma çərçivələrindən yan keçməklə öz yolunu tapmaq istəyi duyulur. Lakin bu pərakəndə sənət “bəyanatları” hər dəfə yeni səpkidə təcəssüm edir - gah solo “performance”da, gah canlı orkestrin müşayiəti ilə animasiya filminin nümayişində, gah da saxsı nimçələr üzərinə köçürülmüş qrafik lövhələr silsiləsində. Ümumi baxışdan irəli gələn müəllif sərgisi tamam başqa məsələdir – burada təqdim olunmuş fərqli ifadə vasitələri və texniki düsturlara malik əsərlərin vəhdəti çalarlarla işıldayan mənalar və emosiyalar cərəyanı yaradır. Tamaşaçı həm onların açmasını çözməli, həm də onlara yenilərini əlavə etməlidir.
“Alibi” sərgisi bütövlükdə suallardan ibarətdir və tamaşaçı onların cavabını tapmaq məcburiyyətindədir. Çünki bir çox məqamlar ilk baxışda təsadüfi “şüur axını”nın üzə çıxardığı kimi görünürsə, onların arasında olan bağlantılar sonradan aşkar edilir. Qarşımızdakı sənət əsəri büllur kimi aydın görünmürsə, biz karastı dəstinə müraciət edərək, həmin qutudakı alətləri bir-bir sınaqdan keçirərək, müəyyən mənaları açmağa cəhd edirik. Hər bir tamaşaçının alətlər dəsti isə fərqlidir. Bu da onun həyat və peşə, sənət təcrübəsindən asılıdır.
“Alibi” adı mənaca müəmmalıdır və bizi yozumu barədə düşünməyə vadar edir. Mümkün (lakin müyəssərliyi yeganə olmayan) versiya belədir: ictimai şüuru ələ keçirmə vasitələri (buraya ilk növbədə, əlbəttə, media, amma müəyyən dərəcədə “kütləvi” incəsənət də daxildir) ağrıya, iztiraba, məhvə qarşı biganəlik mövqeyini bizdə tədricən və gözə görünmədən aşılmağa nail olur. Həmin konstruksiyanın aparıcı psixoloji amili kimi “alibi”, yəni törədilən cinayətlərə aidiyyətin olmaması, “mən orada deyildim” prinsipi özünü büruzə verir.
Hazırkı halda bu eksperiment bədii ifadə vasitəsi ilə qoyulur – yaraşıqdan kənar məişət əşyaları və texniki inventar öz adi mənaları dairəsindən kənar anlamda təqdim olunur. Onlara daha çox zahiri cazibə gətirəcək əlavələr edilir, onlar dekonstruksiyaya, yeni formatlara uğrayır, nəticədə biz əsərlərin istehza ilə danışmaq qabiliyyətini, detalların işlənməsindəki nəfisliyi, yaxud müasir incəsənətin ən yeni meyillərinə müvafiq olduğunu qiymətləndirməyə başlayırıq. Heç bir riqqət hissi təlqin etmədən, heç bir sərt və birbaşa fikir söyləmədən... Bir də ki, axı, sərgiyə gələnlərin “alibi”si var: Biz orada deyildik...
“Alibi” adlı fərdi sərgisi noyabrın 5-dək davam edəcək.
azertag.az